Naast de metingen met automatische monitoren meet de VMM sinds 2017 ook stikstofoxide (NO2) met passieve samplers, grotendeels in de twee grootste Vlaamse steden Antwerpen en Gent.

Secundair fijn stof, ontstaan uit chemische reacties van NH3, NOx en SO2 in de lucht, is de belangrijkste component van PM2,5. Op de tweede en derde plaats komt de 'andere' fractie (o.a. aan stofdeeltjes gebonden water en mineraal stof) en organische massa. De chemische samenstelling (=’chemkar’) varieert relatief weinig over de jaren. In de steden bevat PM2,5 meer elementair koolstof en organische massa, vooral door verkeer en gebouwenverwarming.

verwarming met hout(kachels) is de belangrijkste bron van fijn stof PM10 en PM2,5de uitstoot door verwarming met stookolie en vooral steenkool daalde sterk in de periode 2000-2020de transitie naar milieuvriendelijkere manieren van verwarmen en het verjongen van het kachelpark is dé uitdaging voor de toekomst

benzo(a)pyreen (BaP) behoort tot de polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's)verwarming met hout(kachels) is verantwoordelijk voor het merendeel van de uitstoot van BaPde uitstoot door verwarming met steenkool en, in mindere mate, stookolie daalde sterk in de periode 2000-2020de transitie naar milieuvriendelijkere manieren van verwarmen en de verjonging van het kachelpark is dé uitdaging voor de toekomst

elementair koolstof bestaat voornamelijk uit roetdeeltjes die ontstaan bij onvolledige verbranding van fossiele en andere brandstoffentransport heeft grootste aandeel door dieseluitstoottweede grootste bijdrage door huishoudens vooral door houtstookgrootste daling bij uitlaatemissies door wegverkeer dankzij minder vervuilende voertuigen

Verontreiniging per sector

we gebruiken de term dioxines als verzamelnaam voor zowel dioxines als furanende voornaamste bron van uitstoot is de industrie, gevolgd door huishoudens en afvalde sterke uitstootdaling sinds 2000 is vooral te danken aan minder uitstoot door afvalverbrandingsinstallaties

Aandeel van de bevolking blootgesteld aan te hoge NO2-concentratie in lucht

Deze indicator toont de concentraties van de zware metalen cadmium (Cd), lood (Pb), nikkel (Ni) en en het metalloïde arseen (As) in de omgevingslucht in Vlaanderen. Zware metalen verspreiden zich via stofdeeltjes in de lucht en kunnen via de neus of mond worden opgenomen in het lichaam. Dit kan de gezondheid schaden, afhankelijk van de opgenomen hoeveelheid en de tijdsduur van de opname. As, Cd en Ni zijn kankerverwekkend; lood is waarschijnlijk carcinogeen voor mensen (zie de indicatoren Blootstelling aan As, Cd en Pb).

In 2019 werd met zogenaamde ‘remote sensing’ de uitstoot van ongeveer 200.000 voertuigen gemeten langs 5 plaatsen op de openbare weg in Vlaanderen. Wat leren we uit de studie?