SoortenBeschermingsProgramma's

Het Soortenbesluit voorziet de mogelijkheid tot het opstellen van een soortenbeschermingsprogramma (SBP). Zo’n programma wordt in overleg met de betrokken doelgroepen en experten opgesteld door of in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) en vastgesteld door de bevoegde minister. Het omvat een aantal maatregelen met als doel ervoor te zorgen dat een soort (of meerdere soorten) binnen Vlaanderen in een gunstige staat verkeren. Een soortenbeschermingsprogramma wordt door de minister vastgesteld en heeft in principe een looptijd van 5 jaar. Daarna kan het op basis van een evaluatie worden verdergezet, al dan niet met de nodige aanpassingen of, indien de soort voldoende vooruitgang heeft geboekt richting gunstige staat, overgegaan op andere instrumenten. Maatregelen opgenomen in een SBP zijn wettelijk niet afdwingbaar bij derden, tenzij het gaat over bijkomende specifieke verboden (enkel mogelijk voor soorten uit categorie 3 van bijlage 1, Soortenbesluit) of afwijkingen op het Soortenbesluit. In dat geval wordt het SBP vastgesteld door de Vlaamse Regering of haar gemachtigde, na advies van Minaraad en SALV (Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij). Wel moeten conform het natuurdecreet, art. 16 septies de beheerdoelstellingen en -maatregelen in een natuurbeheerplan in voorkomend geval in overeenstemming zijn met soortenbeschermingsprogramma’s. Zo geeft een SBP inhoudelijke sturing aan natuurbeheerplannen. Een SBP kan zowel voor Europees te beschermen soorten als voor andere voor Vlaanderen belangrijke soorten worden opgesteld. Op basis van een aantal criteria wordt een prioritering vastgelegd voor de soorten waarvoor een SBP dient opgemaakt te worden. Zo wordt er onder meer rekening gehouden met de rode lijststatus en de oppervlaktebehoefte van soorten, maar ook met de nood aan ecologische verbindingen en of er andere soorten kunnen mee profiteren van de beschermingsmaatregelen. Meer informatie over de Soortenbeschermingsprogramma vind je ook op https://natuurenbos.vlaanderen.be/dieren-en-planten/soortenbescherming/soortenbeschermingsprogrammas-sbps. Er zijn soortenbeschermingsprogramma's opgesteld voor de soorten van de Antwerpse haven, de Bever, de Gladde slang, de Grauwe kiekendief, de Grauwe klauwier, de Hamster, de Hazelmuis, de Heivlinder, de Knoflookpad, de Roerdomp, de Vroedmeesterpad, de Kwartelkoning en drie vissoorten (d.i. Beekprik, Rivierdonderpad en Kleine modderkruiper). De data zelf bestaat uit twee afzonderlijk geografische bestanden: de SBP’s voor de vissen en de SBP’s voor de andere soorten. Het verschil tussen de bestanden is dat de eerste uit lijnvormige elementen bestaat, het tweede bestand bestaat uit vlakvormige elementen (polygonen). De data verwijzen naar de tekstversie van de goedgekeurde, respectievelijke SBP’s en vormen de contouren van de hierin vermelde projectgebieden. Deze lagen zijn enkel een hulpmiddel, o.a. in het kader van natuurbeheerplannen, vergunning- of adviesverlening. Voor de interpretatie van deze lagen verwijzen we naar de respectievelijke SBP’s. In de aangeboden bestanden zijn de projectgebieden van de SBP’s voor de soorten van de Antwerpse haven, de Bever en de Vleermuizen niet opgenomen. Momenteel worden 4 SBP's per jaar opgemaakt en vastgesteld. De bestanden worden geactualiseerd bij vaststelling van nieuwe, dan wel de beëindiging van lopende SBP's. De data werden geactualiseerd begin 2019: de goedgekeurde data van de SBP Porseleinhoen, Bruine kiekendief en Boomkikker werden toegevoegd. Een jaar later werd de data aangevuld met de data van de SBP van Heikikker, Kamsalamander, Poelkikker en Rugstreeppad. In oktober 2021 werden volgende soortenbeschermingsprogramma's toegevoegd: de Zomertortel, het Vliegend hert, de Grote modderkruiper en Weidevogels met focus op grutto en wulp. Op 20 januari 2023 werden de data van het SBP van de Otter en van het vernieuwde SBP van de Kwartelkoning toegevoegd. De data van de afgelopen SBPs (Grauwe kiekendief en Roerdomp) werd uit de datalaag verwijderd.