(Niet-methaan) vluchtige organische stoffen ((NM)VOS) zijn gasvormige stoffen die vooral opgebouwd zijn uit koolstof- en waterstofatomen. Ze zijn vaak slecht voor de gezondheid en/of het milieu. Sommige VOS (bv. benzeen) zijn kankerverwekkend, andere bedreigen de ozonlaag. Zwaveldioxide (SO2) kan ontstaan bij de verbranding van fossiele brandstoffen die zwavel bevatten. Dit gas zorgt mee voor verzuring van bodem en water. Verzuring is nadelig voor het milieu en tast gebouwen aan. Koolstofmonoxide (CO) ontstaat bij onvolledige verbranding. Hoge concentraties vinden we vooral in slecht verluchte ruimten met oude verwarmingsinstallaties. Blootstelling aan CO kan tot de dood leiden. Dioxines en PCB’s (polychloorbifenylen) ontstaan bij onvolledige verbranding van organisch materiaal dat chloor bevat. We vinden ze ook terug in schroot. Als deze stoffen via de lucht in ons water en voedsel terechtkomen, kunnen ze zich opstapelen in ons vetweefsel en de gezondheid schaden.

Dit rapport toont de evolutie van de netto emissies vanaf 2010 per sector voor een gebied naar keuze.

Naast de metingen met automatische monitoren meet de VMM sinds 2017 ook stikstofoxide (NO2) met passieve samplers, grotendeels in de twee grootste Vlaamse steden Antwerpen en Gent.

Ultrafijn stof (UFP) zijn deeltjes met een diameter kleiner dan 100 nm. De VMM meet UFP-deeltjes van 10 tot 100 nm.Ongeveer 90% van het aantal deeltjes in de lucht zijn ultrafijne stofdeeltjesIn een stedelijke omgeving is verkeer de belangrijkste bron van ultrafijn stof, maar ook de industrie en huishoudens (gebouwenverwarming) dragen bij tot de uitstoot van UFPDoor hun zeer kleine afmeting kan ultrafijn stof diep doordringen in de longen, in de bloedstroom terechtkomen en schadelijke effecten elders in het lichaam veroorzaken

PM2,5 zijn zeer kleine stofdeeltjes met een diameter kleiner dan 2,5 µmhuishoudelijke verwarming is de belangrijkste bron van PM2,5 door houtverbranding in kachelsdaling met 51 % sinds 2000, vooral dankzij minder vervuilende voertuigendoel 2020 uit Vlaams luchtbeleidsplan is gehaald.

Helft uitstoot afkomstig van industrie en energie(productie): 51 % in 2019.Vooral energie, industrie en huishoudens doen uitstoot sinds 2005 dalen.De totale uitstoot daalde met 15,5 % sinds 2005.

fijn stof is schadelijk voor de gezondheid; dit geldt zowel voor PM10 als voor PM2,5

Aandeel van de bevolking blootgesteld aan te hoge NO2-concentratie in lucht

Deze indicator toont de concentraties van de zware metalen cadmium (Cd), lood (Pb), nikkel (Ni) en en het metalloïde arseen (As) in de omgevingslucht in Vlaanderen. Zware metalen verspreiden zich via stofdeeltjes in de lucht en kunnen via de neus of mond worden opgenomen in het lichaam. Dit kan de gezondheid schaden, afhankelijk van de opgenomen hoeveelheid en de tijdsduur van de opname. As, Cd en Ni zijn kankerverwekkend; lood is waarschijnlijk carcinogeen voor mensen (zie de indicatoren Blootstelling aan As, Cd en Pb).

de concentratie aan de zware metalen arseen (As), cadmium (Cd), lood (Pb) en nikkel (Ni)werd gemeten in fijn stof (PM10-fractie)